Dziś implanty stomatologiczne wydają się być sprawą oczywistą, jednak nie zawsze tak było. Skąd pochodzą, kto je wymyślił i jaka jest ich historia?
Jaka jest historia stomatologii?
Zanim przejdziemy do pochodzenia implantów stomatologicznych, należy zająć się tematyką stomatologii w ogóle. Nazwa tej dziedziny medycyny pochodzi greckich słów stoma oraz logia. Co one oznaczają? Stoma to usta, zaś logia to nauka. Tak, usta! Czy zatem stomatolog zajmuje się nie tylko uzębieniem? Jak najbardziej. W sferze zainteresowań tej nauki znajdują się nie tylko zęby i dziąsła, ale także staw skroniowo-żuchwowy, błony śluzowe, język oraz inne tkanki miękkie w obrębie naszej jamy ustnej. Czy stomatologia jest nową nauką? Okazuje się, że nie i nie ma co się temu dziwić. Wszak od zawsze ludzie posiadają uzębienie. A skoro mamy zęby, to obecne musiały być też również różnego rodzaju choroby i dolegliwości z nimi związane. Choć implanty stomatologiczne pojawiły się prawdopodobnie dużo później, to pierwsze szczątki, w których uzębieniu znaleziono dowody na wykonane zabiegi stomatologiczne datuje się na około 14 tysięcy lat temu. Te pierwsze próby miały charakter wydrapywania próchnicy ostrym narzędziem, a szczątki te odnaleziono na terenie obecnej Republiki Włoskiej. Szczątki wskazujące na pojawienie się takich zabiegów jak uzupełnianie ubytków w zębach wypełnieniem datuje się natomiast na około 8 tysięcy lat temu. Dowody pierwszych tego typu prób odnaleziono na terenie obecnej Islamskiej Republiki Pakistanu. Jak widać stomatologia jest niesamowicie starą dziedziną medycyny – dowody na jej istnienie sięgają okresu prehistorii zwanego Epoką Brązu.
Implant stomatologiczny – co to jest?
Możemy jednak zauważyć, że w prehistorycznej części dziejów trudno szukać wzmianek o implancie stomatologicznym. Aby odpowiedzieć na pytanie dlaczego tak się dzieje, należy zadać inne pytanie. A mianowicie – czym właściwie jest implant stomatologiczny?
Jest to bardzo niewielki stożek pełniący w naszej jamie ustnej funkcję korzenia zębowego. Zwykle mierzy do 5 milimetrów średnicy oraz do 21 milimetrów długości. Ważny jest surowiec, z jakiego implant jest wykonywany. Musi być to tworzywo trwałe, ale neutralne dla zdrowia. Zazwyczaj będzie to więc tytan lub ewentualnie tlenek cyrkonu. Chodzi przede wszystkim o to, by materiał ten był biozgodny, czyli nie wywoływał groźnych dla zdrowia reakcji alergicznych – wszak na długo pozostanie zespolony z naszym ciałem. Dlaczego nie są wykorzystywane inne materiały? Ponieważ niezwykle ważna jest tu trwałość. Siła nacisku ludzkich szczęk może wynosić nawet do 60 kilogramów, więc to właśnie takie obciążenie musi być w stanie znieść korzeń zęba, a w tym przypadku implant stomatologiczny. Nie jest to obciążenie, któremu poddany może zostać każdy surowiec.
W jaki sposób zakładane są implanty stomatologiczne?
Założenie implantu zębowego okazuje się być dosyć złożoną sprawą, choć oczywiste są sytuacje, w których występuje taka potrzeba. Będą to przede wszystkim przypadki gdy w naszym uzębieniu pojawią się jakieś ubytki zębowe. Kiedy brakuje nam jednego zęba, lub kilku – to właśnie moment, w którym możemy rozważać zainwestowanie pieniędzy w założenie implantów. Implanty pozwalają wówczas na dalsze zabiegi mające za zadanie uzupełnienie owych braków. Chodzi tutaj nie tylko o zamontowanie koron, ale także protez zębowych oraz tak zwanych mostów protetycznych. Założenie implantu stomatologicznego poprzedza jednak szczegółowa diagnostyka, która odbywa się przy pomocy specjalistycznego sprzętu. Jest nim przede wszystkim tomograf komputerowy, za pomocą którego wykonujemy stożkową tomografię naszej głowy. To właśnie na podstawie takiego badania planowane jest dokładne położenie przyszłych implantów. Implant umieszcza się w znieczuleniu – jest to konieczne, ponieważ założenie go poprzedza nawiercanie dziąsła i kości. Następnie należy już tylko poczekać na wygojenie się implantu oraz połączenie go z tkanką kostną.
Implanty stomatologiczne – kto je wymyślił?
Kiedy znamy już sposób, w jaki planowane oraz zakładane są implanty stomatologiczne, prawdopodobnie nie dziwi nas już to, że nie były znane ani w czasach prehistorycznych, ani nawet starożytnych czy średniowiecznych. Przeciwnie, jest to bardzo młody wynalazek. Pierwszy implant założony został w Szwecji dopiero w 1965 roku! Autorem wynalazku był Ingvar Branemark. Wcześniej oczywiście uzupełniano ubytki w uzębieniu, ale nie na taką skalę. Uzupełnianie ubytków nie wiązało się z nawiercaniem kości, bo nie było sprzętu umożliwiającego tak dokładne obrazowanie tego, co się w szczęce dzieje. Zęby uzupełniano po prostu przy pomocy różnych materiałów – zarówno podobnych do zębów, takich jak muszle czy masa perłowa, jak i po prostu ozdobnych, czyli srebro czy złoto. Znane były też przypadki uzupełniania braków zębami innych ludzi. Nie zawsze była to etyczna praktyka. Dla przykładu mimo że romantyzująca pierwszego prezydenta Stanów Zjednoczonych legenda głosi, że nosił on drewnianą protezę, podczas gdy w rzeczywistości były to zęby ludzi, których w tym okrutnym okresie historii zniewolono i pozbawiono praw człowieka.